Centrum Kultury i Sztuki „Muza”

Neogotycki budynek Centrum Kultury i Sztuki „Muza” usytułowany jest przy ulicy Lubańskiej 39 w Nowogrodźcu. Stąd kilkuminutowy spacer wiedzie mieszkańców i gości na nowogrodziecki Rynek, gdzie dumnie prezentuje się jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów przestrzennych miasta – słynny na całą Polskę Wielki Garniec.

Historia siedziby obecnej „Muzy” rozpoczęła się w 1885 roku, kiedy to 17 lipca, w obecności pastora Fryderyka Wilhelma Bocka, położono kamień węgielny pod budowę kościoła ewangelickiego. Trzy miesiące później ustawiono więźbę dachową, a 26 maja 1886 roku poświęcono dzwony. W tym samym dniu w gałce wieżowej umieszczono dokumenty i pamiątki, a na szczycie osadzono krzyż. Całą inwestycję zrealizowano w niecałe półtora roku i tak, 10 listopada 1886 roku, przekazano ewangelickiej społeczności miasta Naumburg am Queis gotową, nową świątynię. Na jej wieży, 16 października 1903 roku, pojawił się pokaźny zegar autorstwa ślusarza nazwiskiem Patzold. Od tego momentu odmierzał on miejscowym czas, a z racji swojego usytuowania najlepiej widoczny był dla mieszkańców z Przedmieścia Górnego i Piasku[1].

Kościół służył ewangelikom do 1945 roku. Konsekwencje niezwykle destrukcyjnych i tragicznych w skutkach działań zbrojnych, mających miejsce podczas II wojny światowej, nie ominęły także Nowogrodźca oraz zabytków architektury znajdujących się w mieście. Wiele z nich uległo trwałemu zniszczeniu, a część zmieniła swe przeznaczenie, dostosowując się do potrzeb lokalnego środowiska. Tak też stało się z omawianą budowlą, która przez niemal 30 następnych lat XX wieku funkcjonowała jako sala gimnastyczna.

Brak możliwości rozbudowy obiektu i stworzenia odpowiednich warunków do aktywności fizycznej spowodował, że po wybudowaniu w Nowogrodźcu nowoczesnej hali sportowej, sala gimnastyczna w murach zabytkowego kościoła została wyłączona z tej formy działalności i przez kilka lat eksploatowana była w minimalnym zakresie. Postępujący proces degradacji nieruchomości, przy stałych kosztach jej utrzymania, stanowił podstawę do podjęcia decyzji o gruntownej przebudowie budynku, tak aby stworzyć obiekt nowoczesny i wielofunkcyjny. Podjęte w 2002 roku prace remontowe zaingerowały jednak zbyt głęboko w architektonikę formy i doprowadziły do zachwiania jej estetyki.

Na początku kwietnia 2017 roku Burmistrz Nowogrodźca Robert Relich podpisał umowę obejmującą prace budowlane, zmierzające do transformacji budynku w wielofunkcyjną salę o charakterze kulturalno-artystycznym, która pomieści ponad 220 osób. Warto wspomnieć, że wyremontowano nie tylko sam obiekt, ale i teren wokół niego. Powstał parking, a także miejsce do organizacji imprez plenerowych. Odtworzone zostało również dawne wejście do sali od strony traktu przy ulicy Lubańskiej.

Cieszy fakt, że znaleziono godne przeznaczenie dla obiektu z tak bogatą historią. Można w nim z powodzeniem organizować między innymi koncerty, wystawy, spektakle, konferencje, a także projekcje filmowe. Sala wyposażona jest w nowoczesny sprzęt elektroakustyczny, który pozwala na profesjonalne nagłośnienie szerokiej gamy wydarzeń. Gmina i Miasto Nowogrodziec zyskały więc przestrzeń do wymiany myśli i doświadczeń dotyczących szeroko pojętej kultury i sztuki.

 1 M. Olczak, Z. Abramowicz, Nowogrodziec. Dzieje miasta i okolic do roku 1945, Warszawa 2000, s. 100.