Międzynarodowy Festiwal „Muzyka u Józefa Ignacego Schnabla” został powołany do życia w 2009 roku z inicjatywy Burmistrza Nowogrodźca – Roberta Relicha. Od tego czasu, podczas kilku wyjątkowych dni, miasto staje się stolicą muzyki tzw. „poważnej”. Patronem wydarzenia jest urodzony tu kompozytor znacznego formatu. To właśnie dzięki Schnablowi Nowogrodziec jawi się na mapie kulturalnej Europy jako ważny ośrodek, który wydał na świat płodnego twórcę uznawanego za ojca Śląskiej Szkoły Kompozytorskiej.

Festiwal rozpościera dla swych melomanów prawdziwy wachlarz muzycznych barw najwyższej artystycznej próby. Podczas koncertów można usłyszeć dzieła pochodzące z epoki baroku, kompozycje z okresu klasycyzmu, muzykę XIX i XX wieku, a także utwory najnowsze. „Muzyka u Józefa Ignacego Schnabla” propaguje również koncerty o charakterze etnicznym, a także w nurcie jazzowym.

W trakcie trzynastu edycji Festiwalu Nowogrodziec gościł takich znamienitych dyrygentów, jak: Agnieszka Duczmal, Czesław Grabowski, Milko Kersten, Marek Pijarowski czy Wojciech Rodek. Swoją wirtuozerią wokalną zachwycali melomanów na przykład: Affabre Concinui, Margaret Ferguson, Johanna Krumin, Urszula Kryger, Olga Ksenicz, Stanisław Kuflyuk, Piotr Łykowski, Bogdan Makal, Ester Pavlů, Narjes Salmouna, a kunsztem organowym m.in. Birgit Wildeman, Gerhard Weinberger, Andrzej Białko, Andrzej Chorosiński. Festiwal szczyci się także występami innych wybitnych instrumentalistów, wśród których znaleźli się: Aleksiej Archipowski, Bucharest Winds Ensemble,Igor Cecocho, Santiago Cimadevilla, Dance of Fire, Danza del Fuego, Jonasz Dziuba, Carolina Eyck, Fraylachs Ensemble, Glass Duo, Valentin Ghita, Jacaras, Krzystof Jakowicz, Kapela Polonica, Kevin Kenner, Konstanty Andrzej Kulka, Motion Trio, Moyzes Quartet, Katarzyna Myćka, Ruth Pfundstein-Langes, Veranika Pradzed, Jan Stanienda, Kuba Stankiewicz, Błażej Sudnikowicz, Gracjan Szymczak, Trio Parémi, Yazcite, Jasser Haj Youssef czy Małgorzata Zalewska. Na zaproszenie organizatorów do Nowogrodźca przybyły także orkiestry: Amadeus, Leopoldinum, Wratislavia, Sinfonietta Dresden, praska Orkiestra Kameralna im. Józefa Suka, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Orkiestra Kameralna Filharmoników Zielonogórskich, grupa taneczna Cracovia Danza, a także chóry: Kameralny Chór Politechniki Wrocławskiej, Akademicki Chór Politechniki Wrocławskiej i Chór Con Brio.

Funkcję dyrektora artystycznego Festiwalu sprawowali Mariusz Monczak (2009-2011) oraz Piotr Rojek (2012-2013). Od roku 2014 nad artystycznym kształtem nowogrodzieckiego muzycznego święta czuwa Aleksandra Pijarowska. Organizacją przedsięwzięcia od początku zajmuje się Gminne Centrum Kultury i Sportu w Nowogrodźcu. Nieocenionym wsparciem podczas pierwszych dzięsięciu edycji była współpraca z Parafią Rzymskokatolicką pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Nowogrodźcu, na terenie której odbywała się znakomita większość koncertów.

W historii Festiwalu niezwykle istotne okazały się jego trzy edycje – czwarta (2012), dziewiąta (2017) oraz jubileuszowa – dziesiąta (2018). Pierwsza z nich stanowiła część większego projektu finansowanego ze środków unijnych. Dokonano wówczas renowacji zabytkowych organów w kościele pw. św. Mikołaja w Nowogrodźcu. W związku z oddaniem do użytku drugiego historycznego instrumentu, program Festiwalu wzbogacony został o recitale muzyki organowej. Dziewiąta odsłona Festiwalu była dla melomanów, mieszkańców Nowogrodźca i organizatorów czasem szczególnym. Obchodziliśmy bowiem 250. rocznicę urodzin patrona. Była to znakomita okazja do zorganizowania pierwszej sesji naukowej poświęconej życiu i twórczości Schnabla, zatytułowanej „Józef Ignacy Schnabel i jego epoka”. I tak podczas festiwalowego weekendu wybitni badacze z Polski i Czech przedstawili obecny stan wiedzy o tym kompozytorze. Honorową pieczę nad konferencją sprawowała prof. dr hab. Anna Granat-Janki – Kierownik Katedry Teorii Muzyki i Historii Śląskiej Kultury Muzycznej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Ponadto, Festiwal i Konferencja wpisały się w projekt „Józef Ignacy Schnabel na pograniczu”, który był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz środków budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Nysa.

Jubileuszowa, dziesiąta edycja zdecydowanie zapoczątkowała nową jakość, stając się wyjątkową z kilku względów. Zwiększono liczbę festiwalowych wydarzeń. Było ich aż siedem. Przedstawieniem muzyczno-teatralno-multimedialnym Karnawał zwierząt zainaugurowano cykl koncertów dla dzieci i młodzieży zatytułowany „Festiwal dzieciom”. Chcąc podziękować Księdzu Dziekanowi Krzysztofowi Słabickiemu za wieloletnią gościnę, Festiwal przekazał podarunek w postaci uroczystej oprawy niedzielnej mszy świętej, podczas której w moniuszkowskim repertuarze wystąpiły razem Chór Środowiskowy „Harmonia” i Kameralny Chór Politechniki Wrocławskiej z towarzyszeniem zespołu instrumentalnego. Jubileuszową edycję Festiwalu zwieńczyło bezprecedensowe wydarzenie: widowisko światło – dźwięk Carmina Burana Carla Orffa pod dyrekcją Maestra Marka Pijarowskiego. Muzyka w połączeniu z projekcją laserową i pokazem sztucznych ogni przyciągnęła grono około trzech tysięcy melomanów z Nowogrodźca, okolic i całego Dolnego Śląska.

W 2019 roku byliśmy świadkami otwarcia się kolejnych możliwości dla Festiwalu, gdyż zyskał on nową siedzibę – poddany gruntownej rewitalizacji budynek dawnego kościoła ewangelickiego, obecnie Centrum Kultury i Sztuki „Muza”. Fakt ten pozwolił nam jeszcze bardziej poszerzyć ofertę koncertową. Rozpoczęliśmy nowy cykl zatytułowany „Młody wirtuoz”. Jego celem jest promocja polskich wybitnie utalentowanych muzyków, laureatów prestiżowych konkursów. Występ podczas Festiwalu stanowi nagrodę specjalną, która trafia do rąk zwycięzcy konkursowych zmagań.

Schnablowski Festiwal stał się do tej pory także estradą dla prezentacji młodych talentów wrocławskiej Akademii Muzycznej. Regularnie zapraszano do Nowogrodźca studentów wraz ze swoimi mistrzami. Gościli u nas: Big-Band Aleksandra Mazura, pedagodzy i studenci Wydziału Wokalnego z operetką Heinricha Berté, a także adepci Wydziału Instrumentalnego oraz dyrygentury. Dodatkowo, instrumentaliści odbywali w Nowogrodźcu warsztaty gry pod okiem profesorów tejże uczelni.

Patronat honorowy nad dotychczas zorganizowanymi edycjami Festiwalu sprawowali: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ioana-Gabriela Costache, Chargé d'Affaires a.i. Ambasady Rumunii w Rzeczypospolitej Polskiej, Konsul Generalny RFN we Wrocławiu dr Helmut Schöps, Konsul Generalny RFN we Wrocławiu Hans Jörg Neumann Konsul Generalny Węgier w Krakowie dr Adrienne Körmendy, JE Ks. Bp. Stefan Cichy – Biskup Legnicki, JE prof. dr hab. Zbigniew Kiernikowski – Biskup Legnicki, JM Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu prof. dr hab. Krystian Kiełb, JM Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu prof. Grzegorz Kurzyński, Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak, Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski Marszałek Województwa Dolnośląskiego Rafał Jurkowlaniec, Burmistrz Nowogrodźca Robert Relich, Instytut Słowacki w Warszawie oraz Parafia Rzymskokatolicka pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Nowogrodźcu.

„Muzyka u J. I. Schnabla” zmierza ku połowie drugiej dekady swojej działalności. Organizatorzy mają nadzieję, że każda kolejna edycja będzie niezapomnianym przeżyciem dla melomanów, spełni ich oczekiwania i zaostrzy apetyt na więcej.